"Φαίδρα" Μαργαρίτα Λυμπεράκη

Τη "Φαίδρα" της Μαργαρίτας Λυμπεράκη τη διάβασα περισσότερο από περιέργεια να δω τις μεταλλαγές που μπορεί να υποστεί ένας αρχαιοελληνικός μύθος. Η γυναίκα Φαίδρα αποτελεί μια λογοτεχνική περσόνα. Είναι η ερωτευμένη γυναίκα, μιας κάποιας ηλικίας, που ο έρωτάς της όμως δεν βρίσκει ανταπόκριση από άντρα νεώτερης ηλικίας. Η Φαίδρα ενσαρκώνει την ερωτική απογοήτευση. Ο Ευριπίδης στην τραγωδία του με τον τίτλο "Ιππόλυτος" μας δίνει την δική του εκδοχή. Η Φαίδρα του είναι μια γυναίκα της εποχής του, αλλά και της προσωπικής του αντίληψης. Είναι μια γυναίκα έρμαιο των παθών της, που όμως από τη στιγμή που δεν βρίσκει ανταπόκριση από το νεαρό Ιππόλυτο, αποφασίζει να αυτοκτονήσει. Δεν αντέχει τον κοινωνικό στιγματισμό. Αλλά και όχι μόνο αυτό. Με το γράμμα που αφήνει στον άντρα της Θησέα ενοχοποιεί τον Ιππόλυτο ότι τάχα αποπειράθηκε να τη βιάσει.Ένα ερωτικό πάθος δηλαδή θυσιασμένο στο βωμό της κοινωνικής νόρμας της γυναίκας. 

Η Μαργαρίτα Λυμπεράκη έγραψε ένα σενάριο για την ομώνυμη ταινία του Ζυλ Ντασέν στηριγμένη στο μύθο της Φαίδρας όπως μας την παρουσίασε ο Ευριπίδης, αλλά έλαβε υπόψη της και δύο άλλες παραμέτρους: την εποχή της και την ηθοποιό η οποία θα ενσάρκωνε τη Φαίδρα. Αρχικά για την εποχή να αναφέρουμε ότι βρισκόμαστε στις  αρχές της δεκαετίας του 1960, την περίοδο που φουντώνει η διαμάχη των οικογενειών του Νιάρχου  και του Ωνάση. Και κατά δεύτερον η ηθοποιός είναι η Μελίνα Μερκούρη με την εξωστρεφή πληθωρικότητά της. Το αποτέλεσμα είναι να υπάρχουν και πραγματικά γεγονότα στο έργο της Λυμπεράκη: το δυστύχημα του γιου Αλέξη-Ιππόλυτου, ύστερα από την κατάρα του πατέρα, και η αυτοκτονία της Φαίδρας. Πράγματι ο Αλέξανδρος Ωνάσης σκοτώθηκε σε δυστύχημα με το αεροπλάνο του, όπως επίσης και η Ευγενία Νιάρχου αυτοκτόνησε. Επίσης, από τη στιγμή που υπάρχει και η Μελίνα, που τη θαυμάζει η Λυμπεράκη, όπως εξάλλου και η ίδια το δηλώνει, πως είναι δυνατόν να μην είναι ερωτεύσιμη; Στο έργο πράγματι της Λυμπεράκη ο έρωτας της Φαίδρας βρίσκει ανταπόκριση από το νεαρό Αλέξη. Ένας έρωτας όμως με τραγική κατάληξη.

Όταν καταπιάνεται κάποιος με τραγικούς μύθους νομίζω ότι πρέπει να τους πάει ... παραπέρα. Να δημιουργήσει ένα δικό του μύθο. Η Μαργαρίτα Λυμπεράκη νομίζω ότι το πέτυχε, χρειάστηκε όμως και τη συνδρομή του Ζυλ Ντασέν και της μαγείας του κινηματογράφου. Το δικό του μύθο πλάθει και ο Ρίτσος που στην "Τέταρτη Διάσταση" γράφει τη δική του θεατρική Φαίδρα. Μου απομένει να διαβάσω τη Φαίδρα του Σενέκα και του Ρακίνα για να ολοκληρώσω την άποψή μου....