Σάββατο 3 Νοεμβρίου 2012

Ο Αρτώ θυμάται τον Χίτλερ και το καφέ Ρομάν

Εσωτερικός μονόλογος του Tom Peuckert

Παρακολούθησα αυτό το παραληρηματικό κείμενο, ένα σουρεαλιστικό ουρλιαχτό που στάθηκε η αφορμή για να αναζητήσω την περίπτωση του Αντονέν Αρτώ. Μέσα από το βιβλίο του "Το θέατρο και το είδωλό του" διαβάζω ότι ο Αρτώ γεννήθηκε στη Μασαλία το 1896 και πέθανε στο Παρίσι το 1948. Στα 1923 είχε ήδη γνωριστεί με τα "θεϊκά δηλητήρια", που θα σημάδευαν την περαιτέρω ζωή του. Κάθε έργο του Αρτώ ήταν μια απογραφή του εαυτού του. Καταγράφει το σώμα του καθώς παραδίνεται λεία στις φλόγες του μυαλού του. Ο Αρτώ θέλησε όχι να διορθώσει, αλλά να τινάξει το θέατρο στον αέρα και να το ξαναστήσει πάνω στις γνήσιες, αρχαίες και σεβάσμιες βάσεις του, τέτοιες όπως τις είχαν καθοσιώσει οι Έλληνες του 5ου αιώνα π.Χ., ο Μεσαίωνας και η Άπω Ανατολή. Μετά το θάνατό του η αξία του ως ποιητής και αναμορφωτής του θεάτρου αναγνωρίζεται όλο και ευρύτερα. 






Για το έργο του Tom Peucker μεταφέρω....

O Aρτώ υποστήριζε ότι ο Hitler κατέλαβε το Παρίσι για να τον απελευθερώσει από το ψυχιατρείο, συντάσσει επιστολή με ημερομηνία την «3η  Δεκεμβρίου 1943» και παραλήπτη τον Adolf Hitler, όπου του υπενθυμίζει την συνάντηση που είχε μαζί του το 1932 στο Café Roman στο Βερολίνο. Στόχος η εκκαθάριση του θεάτρου από το «μικροαστικό σκουπιδαριό», κάτι που μόνο το «σουρεαλιστικό ουρλιαχτό» του δικτάτορα μπορούσε να εγγυηθεί.

Το έργο γράφτηκε και παίχτηκε  στο Berliner Ensemble (πρεμιέρα στις 3 Οκτωβρίου του 2000) σε σκηνοθεσία του Paul Plamper, με τον Martin Wuttke στο ρόλο του παραληρηματικού Artaud, ή μάλλον ενός σχιζοφρενούς που θέλει να ταυτιστεί με τον Artaud που θέλει να ταυτιστεί με τον Hitler. Με ένθετο σημείωμά του στο πρόγραμμα της παράστασης, ο Botho Straus προειδοποιεί το κοινό να ελέγξει τις αντιδράσεις του, να παραμείνει κυρίαρχο του μοναδικού όπλου που διαθέτει, της γλώσσας του, για να μη βεβηλωθεί ο ιερός χαρακτήρας της τέχνης. 


Τι αναφέρει ο σκηνοθέτης: 
Πρόκειται για ένα έργο άκρως επίκαιρο. Αναφέρεται σε μια συνάντηση που είχε ο Artaud με το Hitler στο Cafe Roman στο Βερολίνο το 1932, στη διάρκεια του μεσοπολέμου, όπου ο Artaud, αηδιασμένος από τη μεγάλη κρίση εκείνης της εποχής στην Ευρώπη, προσέβλεπε στην προσωπικότητα του Hitler για ανατροπή της σαπίλας αυτής προς το καλύτερο. Δυστυχώς, η ιστορία διέψευσε και αυτόν και όλη την Ευρώπη. Ο Artaud πέθανε το 1947 σε νευρολογική κλινική στο Παρίσι. Αυτά τα στοιχεία παίρνει ο Peuckert και γράφει έναν παραληρηματικό μονόλογο, ο οποίος είναι εξαιρετικά σκληρός, αλλά και εξαιρετικά επίκαιρος, σαν να έχει γραφτεί για αυτό που βιώνουμε σήμερα στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Η ιστορία κάνει κύκλους –ας ελπίσουμε βέβαια ότι η σημερινή κατάσταση δε θα έχει την ίδια έκβαση!

Ο Artaud ήταν ένα από τους μεγαλύτερους θεατράνθρωπους της Ευρώπης του μεσοπολέμου, ένας θεωρητικός του θεάτρου της σκληρότητας, που υποστήριζε ότι πρέπει να λέμε τα πράγματα σκληρά, να πονέσουμε, για να συνειδητοποιήσουμε τα θετικά της ζωής. Ήταν μια μεγάλη, φωτισμένη προσωπικότητα. Η παράσταση όμως δε μένει τόσο στις ιστορικές προσωπικότητες, όσο στον ίδιο τον άνθρωπο, καθώς ο καθένας από εμάς μπορεί να είναι ένας Artaud ή να εξελιχτεί σε Hitler... Ο καθένας μπορεί να προσδοκά μια βελτίωση ή να αφήνει τη μοίρα σε μια πολιτική προσωπικότητα, η οποία μπορεί να μας οδηγήσει στην απόλυτη καταστροφή. μία διαδοχή εικόνων με έντονο εικαστικό χαρακτήρα, που όλες μαζί  ρέουν σαν παλιρροϊκό κύμα, σε διαρκή διάλογο με τον τραγουδιστή και τον τσελίστα σε δεύτερο επίπεδο πάνω στην σκηνή.   




      

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου