H έρημος των Ταρτάρων

Η έρημος των Ταρτάρων - Ντίνο Μπουτζάτι

 Ένα βιβλίο μαύρο, απαισιόδοξο. Ο άνθρωπος και οι εμμονές του. Ο άνθρωπος και η ουτοπία. Και όταν η ουτοπία δεν είναι ένα όραμα ή ένα όνειρο για να σε ανυψώσει; Κι όταν η ουτοπία είναι ένας εχθρός, η απειλή ενός εχθρού; Μου φέρνει στο μυαλό κάπως τη γονεϊκή ψυχολογία, αυτή την εμμονή των γονιών να ταυτίζουν τη ζωή τους με την ανατροφή του παιδιού, να ζουν για το παιδί, να θεωρούν το παιδί προέκταση του εγώ τους, να μην παραδέχονται ότι το παιδί μεγάλωσε κι όταν αυτό τελικά φεύγει, γιατί κάποια στιγμή πρέπει να φύγει, τότε ακολουθεί το απόλυτο κενό. Τις έχουμε ανάγκη τις ουτοπίες μας, πιστεύω, αρκεί όμως να μη ζεις μόνο γι΄ αυτές, να μπορείς να αποστασιοποιείσαι και από αυτές και να διαμορφώσεις το δικό σου, προσωπικό εγώ.

Μπροστά, λοιπόν, σε μια αχανή έρημο σε ένα χώρο και χρόνο που δεν προσδιορίζονται ορθώνεται ένα παλιό οχυρό, το οχυρό Μπαστιάνι.. Εδώ υπάρχει στρατός και προστατεύει τα σύνορα της χώρας. Όλοι περιμένουν ότι κάποτε θα έρθει ο εχθρός, ονειρεύονται μάχες, ελπίζουν στη δόξα. Μάλιστα οι εχθροί έχουν και όνομα, είναι οι Τάρταροι. Ίσως όμως δεν υπάρχει εχθρός, ίσως οι Τάρταροι να είναι και αυτοί ένας μύθος, ένας μύθος για να δικαιολογήσουν την ασήμαντη ζωή τους όσοι υπηρετούν στο οχυρό. Ο κεντρικός ήρωας του έργου, ο Τζιοβάνι Ντρόγκο, πείθεται και πιστεύει μέχρι τέλους στο μύθο αυτό. Όταν, όμως θα εμφανιστούν κάποτε αυτοί οι βάρβαροι ο ίδιος δε θα είναι πια σε θέση να τους υποδεχτεί και να τους αντιμετωπίσει.

Μια έντονη στρατοκρατική αντίληψη διαπνέει το έργο, καθώς, όπως αναφέρει και ο ίδιος ο συγγραφέας, μέσα σε ένα στρατιωτικό περιβάλλον η ιστορία μπορεί να αποκτήσει αλληγορική ένταση και να αγγίξει όλους τους ανθρώπους. Άνθρωποι παρασυρμένοι από το ίδιο αργό ποτάμι...Έντονο το καφκικό κλίμα καθώς και ο απόηχος των καβαφικών βαρβάρων.