Τετάρτη 27 Ιουλίου 2011

ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ - Μήδεια

Ένα ζευγάρι. Άντρας και Γυναίκα (η σειρά τυχαία και όχι αξιακή). Και παιδιά. Δύο παιδιά (σύμφωνα με μια εκδοχή). Το ζευγάρι σε διάσταση. Και ο λόγος; Ο άντρας βρήκε μια καινούργια συντροφιά, μια νέα ερωτική φωλιά. Το αποτέλεσμα; Καυγάδες και πόλεμος μέχρις εσχάτων. Ο άντρας προσπαθεί να δικαιολογήσει την πράξη του. Μάταια όμως. Και τα παιδιά; Τα παιδιά θυσιάζονται χάριν της μανιακής ζηλοτυπίας. Η μητρική στοργή υποχωρεί μπροστά στο πάθος. Και για το τέλος; Η δικαίωση του έρωτα. Αυτό που τελικά απομένει και αναδύεται είναι ο έρωτας.


Κάπως έτσι θα μπορούσαμε να επιχειρήσουμε μια σύγχρονη εκδοχή της τραγωδίας "Μήδεια" προτείνοντας ένα συσχετισμό του παρελθόντος με το παρόν. Το μοτίβο της παρατημένης γυναίκας και η συνακόλουθη εκδίκησή της διαπερνά την τραγωδία.

Και τώρα η υπόθεση της τραγωδίας


Η δράση της "Μήδειας" εκτυλίσσεται στην Κόρινθο. Η Μήδεια, κόρη του βασιλιά της Κολχίδας Αιήτη, βοήθησε τον αρχηγό της αργοναυτικής εκστρατείας Ιάσονα, να πάρει το χρυσόμαλλο δέρας, τον παντρεύτηκε, απέκτησαν δύο παιδιά και τον ακολούθησε τελικά στην Κόρινθο. Εκεί έζησαν ένα μικρό διάστημα, όταν ο βασιλιάς Κρέοντας έδωσε στον Ιάσονα την κόρη του Γλαύκη ως σύζυγο. Επίσης αποφάσισε την εξορία της Μήδειας, αλλά αυτή κατάφερε να αποσπάσει προθεσμία μιας ημέρας για να πραγματοποιήσει την εκδίκησή της. Συνάντησε τον περαστικό από την Κόρινθο βασιλιά της Αθήνας Αιγέα, που επιστρέφει από το μαντείο των Δελφών. Αυτός της ορκίζεται ότι θα της προσφέρει καταφύγιο στην πόλη του. Μετά από αυτό βάζει σε εφαρμογή το σχέδιό της: ποτίζει με δηλητήριο φορέματα και κοσμήματα και με τα παιδιά της τα στέλνει δώρο στην αντίζηλό της. Μόλις εκείνη τα φόρεσε, κυκλώθηκε από μαγική φωτιά και βρήκε φριχτό θάνατο. Την ίδια τύχη είχε και ο πατέρας της Κρέοντας που την αγκάλιασε. Στο τέλος η Μήδεια σκοτώνει τα παιδιά της κι εγκαταλείπει την πόλη με το φτερωτό άρμα του ήλιου.


Η τραγωδία της Μήδειας, αυτό το πιο ερωτικό έργο που γράφτηκε ποτέ, είναι ένα κείμενο εφιαλτικά στεγνό: σε καμιά λέξη δεν ακούμε τον παραμικρό ερωτικό ήχο. Η μόνη τρυφερότητα που υγραίνει τον ξερό λόγο της είναι όταν μιλάει στα παιδιά της. Υπάρχει μονάχα θυμός, τίποτε άλλο.


Μήδεια - 22, 23 Ιουλίου -  αρχαίο θέατρο Επιδαύρου
Την τραγωδία Μήδεια την παρακολούθησα στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου σε μετάφραση Γιώργου Χειμωνά, σκηνοθεσία Αντώνη Αντύπα και στον ομώνυμο ρόλο την Αμαλία Μουτούση.


Μια παράσταση κειμενοκεντρική, όπου αναδεικνύεται ο αυστηρός και ποιητικός λόγος του Χειμωνά, με εξαιρετικά άρθρωση και υποκριτική από την Αμαλία Μουτούση, μια τόσο συμπαθητική πρωταγωνίστρια για τόσο αδικαιολόγητες και αποτρόπαιες πράξεις. Το σκηνικό λιτό και αφαιρετικό, με την πλώρη της Αργώς επί σκηνής, χωρίς όμως να δικαιολογείται και η τελετουργική παρουσία της. Οι ηθοποιοί καθισμένοι περιμετρικά της σκηνής καθ΄όλη τη διάρκεια της παράστασης τόνιζαν μάλλον το δευτερεύοντα ρόλο τους και συνάμα τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Μήδειας. Μια παράσταση χωρίς σκηνοθετικές υπερβολές και εξάρσεις, αλλά και δίχως πρωτοτυπία. Μια παράσταση συμβατική, αλλά και χωρίς διάθεση εκλαϊκευσης.


Η Μήδεια κρύβει μέσα της έναν έρωτα γήινο, ακοινώνητο, ανόθευτο, άκρατο, χωρίς όρια και αξίες. Έναν έρωτα σωστό άγριο θηρίο, που το λάβωσε ο Ιάσονας με τα καιροσκοπικά και ωφελιμιστικά αισθήματά του. Το άφθαρτο αίσθημα αντιμέτωπο με το φθαρτό. Η Μήδεια επομένως διαθέτει μια κτηνώδη δύναμη, σαν άγριο θηρίο, μια δύναμη εξωλογική, που στρέφεται ενάντια σ΄ όλους, φίλους και εχθρούς, σαν λαβωμένο θηρίο. Η βάρβαρη Μήδεια ερωτεύεται βάρβαρα, άκομψα, άγρια. Ο έρωτας όμως χρειάζεται γητειές, φίλτρα, μαγικά βότανα, μαγγανείες. Ο φορέας του έρωτα είναι ένας ιερουργός. Αυτό εξάλλου είναι και η Μήδεια: μια μάγισσα, μια γητεύτρα, μια πλανεύτρα. Δεν είναι τρελή, ούτε και τρελαίνεται. Διαθέτει συνείδηση των πράξεών της. Και για το τέλος έχουμε τη δικαίωσή της, την ανάληψή της μέσα στο φως. Το διαμάντι έλαμψε παρόλη τη λάμψη στην οποία κυλίστηκε. Η Μήδεια επανακτά τη θεϊκή της φύση και τιμωρεί την ύβριν του θνητού συζύγου της.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου